Polsko-ukraińskie muzyczne dialogi w Ukrainie

Koncerty Zespołu Kameralnego Kijowscy Soliści pod nazwą „Polsko-ukraińskie muzyczne dialogi” są swego rodzaju zwieńczeniem moich wieloletnich starań zbliżenia muzyki polskiej i ukraińskiej. Od pamiętnego „Wieczoru premier” we Lwowie w 1995 roku, z którego narodził się Festiwal Muzyki Współczesnej „Kontrasty”, gdzie przedstawiono wiele polskich utworów i polskich wykonawców, poprzez cykl koncertów w 2013 roku z muzyką Witolda  Lutosławskiego z udziałem 10 ukraińskich orkiestr ważnych centrów kulturalnych Ukrainy do czterech Festiwali „Dni muzyki ukraińskiej w Warszawie”, jak również wiele innych przedsięwzięć, które prezentowały muzykę polską w Ukrainie i ukraińską w Polsce – to te mosty, które dzięki przychylności różnych instytucji i poszczególnych osób udało mi się zbudować w ciągu tych już ponad 20 lat mojej organizacyjnej i dyrygenckiej działalności. Chcę szczególnie wydzielić lwowski Festiwal „Kontrasty”, gdzie u jego początków przełamywaliśmy radziecki paradygmat estetyczny. I chociaż nie udało się to w pełni, to jednak występy wirtuoza instrumentów perkusyjnych Stanisława Skoczyńskiego, ezoterycznego kompozytora Mieczysława Litwińskiego, Zespołu „Nonstrom”, solistów, chóru i orkiestry Filharmonii Krakowskiej pod dyrekcją Krzysztofa Pendereckiego, przyjazdy symfonicznych orkiestr z Warszawy – Polskiej Orkiestry Radiowej i Orkiestry „Sinfonia Varsovia” – zbudowały rozpiętość estetyczną, która do dziś stawia „Kontrasty” wśród najważniejszych platform muzyki współczesnej Ukrainy. To także miejsce, gdzie swój estetyczny świat budowali Bohdana Frolyak, Bohdan Sehin, Mychajlo Szwed, Lubawa Sydorenko, Zoltan Almaszi – dziś wiodący ukraińscy kompozytorzy swego pokolenia. Nie mogę tu nie wspomnieć koncertowego tournée Polskiej Orkiestry „Sinfonia Iuventus” w Polsce i Ukrainie, podczas którego wykonane były utwory wymienionych i innych ukraińskich kompozytorów, stypendystów programu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Gaude Polonia”. W roku 2015 z Zespołem Kameralnym Kijowscy Soliści wystąpiliśmy w Polsce z koncertem pod nazwą „Koncert muzyki ukraińskiej – w solidarności z Ukrainą”. W 2016 roku z orkiestrą tą wykonaliśmy program pt. „Polsko-ukraińskie muzyczne dialogi”. Złożyły się nań utwory kompozytorów polskich i ukraińskich, zarówno tak znakomitych jak Wojciech Kilar, Zygmunt Krauze, Walentyn Sylwestrow i Igor Szczerbakow, jak i twórców młodszych, którzy już wyraźnie zaznaczyli swoją obecność na muzycznej scenie: Maciej Zieliński, Tomasz Opałka, Zoltan Almaszi i Oleksandr Szymko. Wspólnym stylistycznym mianownikiem tych utworów jest ich raczej postmodernistyczna estetyka, nie stroniąca od XX-wiecznych zdobyczy dźwiękowych – szmerów, świszczących flażoletów w otoczeniu jednak wyraźnych melodycznych i rytmicznych konstrukcji, przez to przystępnych w odbiorze. Program ten zbudowany jest na zasadzie kontrastowości i ciekawie pokazuje pewną polską i ukraińską immanencję estetyczną – raczej aktywną i wyrazistą polską i bardziej liryczną, stonowaną ukraińską.

Roman Rewakowicz